Naxçıvan Muxtar Respublikasında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Səlahiyyətli Nümayəndəliyi, Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi, Naxçıvan Dövlət Universiteti və Qərbi Azərbaycan İcmasının birgə təşkilatçılığı ilə “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqresi keçirilib. 2022-ci il dekabrın 24-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycandan olan bir qrup ziyalı ilə görüşü zamanı müəyyənləşdirdiyi tapşırıqlara uyğun olaraq ölkəmizdə Qərbi Azərbaycana qayıdışla bağlı sistemli tədbirlərin keçirilməsinə başlanılıb, bu məqsədlə konsepsiya qəbul olunub. “Qərbi Azərbaycana qayıdış” festival-konqresi də cənab Prezidentin bu istiqamətdə müəyyənləşdirdiyi tapşırıqların icrası, xüsusilə də Qərbi Azərbaycanın tarixi, mədəni irsi və azərbaycanlıların tarixi-etnik torpaqlarından kütləvi deportasiyası ilə bağlı ölkəmizdə həyata keçirilən tədbirlərin tərkib hissəsidir.
Tədbirdə iştirak edən Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutunun baş direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Əlövsət Quliyev “Qərbi Azərbaycan və Naxçıvan:deportasiyadan qayıdışa” mövzusunda məruzə ilə çıxış edib. Alim məruzəsində Naxçıvanın işğalının hər zaman ermənilərin məkrli planlarından biri olduğunu, ancaq Ulu Öndərimiz Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasəti və qətiyyətli qərarları sayəsində mənfur düşmənin bu istəklərinə nail ola bilmədiklərini qeyd edib. Professor Əlövsət Quliyev çıxışında bildirib ki, Ermənilər Naxçıvanın iqtisadiyyatına zərbə vurmaq üçün Şərur rayonunun məhsuldar torpaqlarının suvarılmasında yeganə su mənbəyi olan Arpaçayın Göyçə gölünə axıdılması adı altında məkrli layihəni həyata keçirməyə çalışırdılar.Bu məqsədlə Arpa-Göyçə tunelini inşa edən zaman mürəkkəb geoloji quruluşa malik Kiçik Qafqaz dağları altında gedən orogenez (dağ əmələ gəlmə) prosesi nəzərə almadığı üçün Arpaçaydan Göyçə gölünə axan sular bir neçə ilə göldə balıqların kütləvi qırılmasına səbəb oldu. Alim həmçinin bildirib ki, həmin dövrdə Qarakilsə rayonu ərazisindən axan Bazarçay suyunun Sağ Sahil kanalını çəkmək və təxminən 11 km uzunluğunda tunel qazmaqla Naxçıvançay axınına qoşmaq, 16 min ha torpağı suvarma suyu ilə təmin etmək məqsədi ilə layihə işlənərək qərar qəbul edilmiş, lakin bu layihə 1933-cü ilə qədər həyata keçirilməmişdir. Alimin çıxışı böyük tədbir iştiakçıları tərəfindən maraqla qarşılanmışdır.
Qeyd edək ki, tədbirdə bir sıra rəsmi şəxslərlə yanaşı, Azərbaycan və Türkiyə Respublikasının nüfuzlu ali məktəblərinin rektorları, görkəmli tədqiqatçılar iştirak ediblər.
